HÒA THƯỢNG THÍCH THÁNH NGHIÊM
Nhà xuất bản Phương Đông
MỤC LỤC
LỜI NÓI ĐẦU
Bài thứ nhất: DIỆU PHÁP QUẢN LÝ TINH THẦN
- Con người có tình cảm thì cuộc sống mới phong phú?
- Tinh thần bất an từ đâu?
- Nghiệp và tiềm thức
- An tâm như thế nào?
- Phiền não và tật xấu
- Điều hòa cảm tính và lý tính
Bài thứ hai: THAM
- Thế nào là tâm tham?
- Vì sao tâm tham?
- Chuyến tâm tham thành tâm nguyện dùng bố thí đối trị tâm tham danh lợi chỉ là tạm thời
- Xa lìa cám dỗ danh vị và quyền lực kết rộng thiện duyên tri túc
- Thanh bần khác với keo kiệt
Bài thứ ba: SÂN
- Tại sao phải tức giận?
- Sân là lửa trong tâm
- Tâm sân và tâm từ
- Nghịch cảnh phải nhẫn mà thuận cảnh cũng nhẫn tức giận là bệnh mãn tính tự sát
- Kiên nhẫn không phải là nén giận
Bài thứ tư: SI
- Đừng nhìn thế giới đảo điên
- Phiền não và ngu si
- Thoát khỏi cạm bẫy mình tự đặt ra chuyển biến được khủng hoảng
- Khéo áp dụng cuộc sống không lười biếng không ngụy biện để chốn việc
- Làm cho cuộc sống đi vào nề nếp
Bài thứ năm: MẠN
- Tự tin hay là tự phụ?
- Giữ khiêm tốn, cung kính, thích làm người phụ việc biết tàm quí mới tiến bộ được không biết thì nói không biết
- Biết bao dung, tha thứ cho người khác khiêm tốn mới trưởng thành tàm quí không phải tự ti
- Dùng khích lệ thay quở trách
- Cởi bỏ lớp hào nhoáng bên ngoài
- Làm thế nào tiêu trừ bệnh ưa hư vinh?
Bài thứ sáu: NGHI
- Có nên nghi ngờ không?
- Nghi ngờ và niềm tin
- Dùng tin tưởng để trừ nghi ngờ
- Càng nghi ngờ càng ngộ
- Không cần lo lắng cho tương lai
- Sợ cũng vô ích
- Làm thế nào để trừ nỗi lo sợ?
- Không có sợ hãi
- Tự tin vượt qua mỗi ngày
LỜI NÓI ĐẦU
Hạnh phúc là điều ai cũng ước muốn. Chúng ta thường nói hạnh phúc là “Tìm kiếm” hoặc “Giành lấy”. Hạnh phúc giống như tấm bằng khen treo trên tường, cần phải trải qua một lần cạnh tranh và phấn đấu thì mới đạt được. Suy nghĩ này rất phổ biến, khiến nhiều người cho rằng hạnh phúc là những thứ ở ngoài thân tâm mình. Nhưng bạn phải trải qua kinh nghiệm này, khi tự mình hài lòng thấy chiến lợi phẩm trong tay thì thấy được nỗi vất vả kiếm được và dường như bạn cảm thấy mất đi một thứ; bởi vì, “Hạnh phúc” là điều chúng ta mong đợi mãi chưa đến.
Vì sao một người có thể đạt được tất cả mà vẫn không có được hạnh phúc? Thật ra, hạnh phúc là tự mình phải xả bỏ tự ngã và tiêu diệt phiền não, chứ không phải đạt được những thứ nào bên ngoài. Trong quyển sách này, Hoà thượng Thánh Nghiêm nói cho chúng ta biết hạnh phúc chân thật thì không cần dựa vào bất kỳ người, sự vật nào bên ngoài, cũng không phải xuất phát từ tình cảm và cảm giác huyễn hóa vô thường mà là trạng thái tâm vui vẻ, bình an. Vì thế, chúng ta cần thấy rõ phiền não, mạnh dạn vận dụng phương pháp hóa giải, đối trị phiền não, cuối cùng là buông xả phiền não hoàn toàn, chính là tìm được hạnh phúc trong tầm tay.
Trong phần thứ nhất, Hoà thượng Thánh Nghiêm luận bàn về nguồn gốc của phiền não. Ngài chỉ ra ba loại “Tình” khác nhau là: Tâm lý, tình cảm và tinh thần; đổng thời nhấn mạnh bất cứ điều gì xung đột và khó xử, không có cách giải quyết trọn vẹn đều là phiền não. Từ phần thứ hai đến phần thứ sáu trong sách, ngài phân tích, thảo luận kỹ năm loại phiền não - tham, sân, si, mạn, nghi - luôn làm tổn thương chúng ta, cũng chính là năm độc mà Đức Phật đã nói và cung cấp phương pháp quản lý, giải quyết vấn đề.
Hoà thượng tài giỏi chỉ nói vài câu ngắn gọn, nếu nói theo quan niệm của người bình thường thì không dễ gì thực hành tốt. Như nói thế nào là tham? Hoà thượng trả lời: “Có được thứ mình cần không gọi là tham, mình không cần mà còn muốn có thêm mới gọi là tham”. Khi giải thích làm thế nào để đối trị sân thì Hoà thượng nói: “Nhẫn không phải nuốt giận chịu ấm ức mà là khắc phục tính hiếu thắng của mình, không nên phản ứng lập tức”.
Phiền não tuy có trăm nghìn loại, nhưng nó giống như mọi thức trên đời, chỉ tổn tại tạm thời. Khi tinh thần bất an, chỉ cần khéo dùng một phương pháp thì hóa giải được, cuối cùng thì buông xả chấp trước, làm cho tâm trở về bản tính thanh tịnh, hồn nhiên. Lúc đó, hạnh phúc không tìm mà vẫn tự đến.
